KAlAlATU
Panarbit :
Kelompok Studi Sastra Banjarbaru
Kalimantan Selatan
KAlAlATU
Panarbit :
Kelompok Studi Sastra Banjarbaru
Kalimantan Selatan
Edisi 1
Bagandang Nyiru
Imbahitu inya kada tahu lagi wan dirinya
Nang tahu teja mambari sajumlah warna
Jalan nang kada tarasa asing dijalani
Hanyar babarapa hari badapat wan Ainun
Rasa saratus tahun bakawanan singrakatan
Kada kawa dikisah lagi bauma tiri
Juhri nang babatis panjang sabalah
lamun harat bagimpar wan bagipang
Di kampung ngaran tapuji
Juhri
Pinanya sakampungan bakiaw
Mambawa handayang wan suluh
Rami bagandang nyiru sabil bakiaw ngaran Juhri
Juhri mandi bacabur wan kakawanan
Basimburan wan Ainun sampai malupa
Sungai nang mangalir dari spektrum
teja nang mambantang
Juhri
Di mana ikam Juhri
Nyiru kada bakaraat mambulangkir hutan
Juhri bulik
Handayang wan suluh manyapu bulan kadap
jadi tarangbandarang
Sungai sasain daras mangalir
Juhri bulik
Juhri bulik
Juhri marasa sasain jua tabawa arus
Namun kada badaya wan dirinya nang hanyut
Juhri bulik
Ikam di mana Juhri
Lakasi bulik
Sambil bakiaw kai Adul bamamai
Han matijaku amun kada maasi wan papadah urang tuha
Nanginiam jadinya
Pamali basasambunyain lacit kamagrib
Ainun basisigan di pangkuan umanya
Kakawanannya masih jua tacagat
mamandang Juhri dibungkus teja
nang sasain jua mananggalakan spektrumnya
Sakampungan badaraw manurunakan Juhri
nang tasangkang di puhun jingah
Kur sumangat jar nini Aluh
imbah sidin sampai ka sana
bbaru.96
Kai Adul
Kai caramin mata kami
Tinggal sidin sasaurangan lagi
nang lainnya sudah habisan
Di tangan kanan wan kiwa wan di batis
kami mamiciki
Kai tasandar di kursi habais bamamai
mahinggal wan batukbatuk
Mun kaya kalalatu kami kada nang waninya
maitihi muha sidin
Mun tinggi sakulahnya jangan dilupaakan jua
adatistiadat wan papadah urang bahari
Hidup ada atuirannya tungai
mun talanggar pamali
nangini dipadahakan tahayul
Babungkuk lalu dihadapan urang tuha
Pamali duduk di muhara lawang wayah ari sanja
Anak baiman ingat lawan waktu
Palihara sangkar bumi wan sangkar langit
Kita didalamnya di bibir kada lapas wan thayyibah
di ruas jari kita jangan tanggal tasbih
Mun guring bantal kita syahadat
Salimput kita zikir
Dipahinakan hanya ada nang satu
Dunia tungai bawatas paksina daksina masyrib
wan magrib
Aruwah nini ikam rajin maulah baraskuning
Kita naini tayai musafir
Kadada urang lain nang maulahakan jalan kaakhirat
Kita saurang maka ulah lawan syariat tharikat
wan hakikat
Bamula gawi katuk dahulu wan basmallah lawangnya
buka kuncinya wan ma’rifat
Kai dimalui urang sakampungan
Apalagi kalu ada hual pakara pahalatan
Mun ada Kai urang baakuran
Suah rumah pambakal handak karabahan kuwini
batangnya sing ganalan akarnya tabarubut
Puhun kuwini nitu dipindahakan kai kalain
Kai panyayangan bangat wan anak cucu
Amun datang saruan musti mambawaakan barakat
Tapi kami suah kakalahan wan Kai
Ampah kamarian Kai bulik matan salamatan
Kitingkiting wan bungkusan saputangan
kami manyasah barataan : Minta Kai
Kami rabuti nang di tangan sidin
Kai bakuciak : Jangan naini tahi
Kai pamalar jar kami barataan
Kaputingannya dapat kami jua
Imbahitu kami barabut mangulacak
Tahi jar kami barataan
Han matijaku tahi kada pamaasian
“ Sudah ganap ampatpuluhhari Ya Rabbi
Manjahit jubahMu dari kain tahlil
Wan kupasang kimakima shalawat
Kiblatiakan hadapanku nang tazallul
Aku ridha Ya Rabbi bulik kahadiratMu “
Mun kami takumpulan taganang aruah Kai
Sidin tahu nangapa nang handak kami pinta
Sampai wayahini kami pingkuti papadah sidin
Bismillah nitu anakkunci pambuka lawang surga
bbaru,2003
Edisi 2
Ngaran Tapuji
Harum satanggi pudak malati barenteng di galungdua
Bagalang amas bakalung amas basusun batantangtiga
Barupa bungas baharta banyak apalah artinya
Apalah artinya lamunlah adat budi bahasa
kada dipakai kada dijaga
Banyak urang baparigal banyak batanam nyiur
Padahal handayangnya gugur mamparapas
Si Itai mangalangkang mananawaakan paninian
sawaktu sidin mamadahi jangan duduk dimuharalawang
wayah sanja kaina ngalih balaki
Tanda akhir zaman kalu
Banyak papadah urang tuha nang bangaran pamali
dianggap tahayul
Bujur jua banyu gugur ka daun kaladi
Baiingat lawan diri
Hidup di dunia ngaran tapuji
tabawa jua sampai kamati
bbaru, 93
** Telah dinotasi menjadi lagu banjar
dimuat di Dendang Banua B.Post ‘93
Mambangkit Batang Tarandam
Tarandam batang tarandam
Timbul tinggalam diarus banyu
Hilang jua di mata
Hilang jua di hati
Ingat kada jua diingat
Tarandam lawas tarandam
Tarandam lawas diarus banyu
Bangkitakanlah jua batang tarandam lawas
Pusaka paninggalan urang bahari
Mambangkit batang tarandam lawas tarandam
Pusaka bahari nang lawar pang tarandam
Tabangkit jua batang tarandam tabangkit
Barakat kita gawi sabumi
bbaru, 93
** Telah dinotasi menjadi lagu banjar
dimuat di Dendang Banua B.Post ‘93
Edisi 3
Baturai Pantun
Cuka laang di dalam cupak
Kulang kaling buah timbatu
Takurasam kurihing simpak
Handak bujang tapilih balu
Mun malala santan Birayang
Nyiur gading nyiur tundunan
Mun talihat si ading bujang
Liur baik liur baungan
Kaluang guring bagantung
Bagantung di puhun kupang
Mun nasib kada bauntung
Di tangan diambil urang
bbaru, ‘93
** Telah dinotasi menjadi lagu banjar
dimuat di Dendang Banua B.Post ‘93
Sayang Gunung
Bumi nang dijajak
Langit lanya dijunjung
Siapa pang lagi nang mamalihara
Lamun kita jua kada umpat mambangun
Rusaklah binasa
Jauhakan bala
Sayang gunung
Sampai kapahabisan burung babunyi
Sayang gunung
Sayangi tanah banyu hutan balukar
Haruslah kita jaga
Harus dipalihara
Jangan sambarang tabang
Kasian sungai jangan dirigati
Janganlah dirusak
Sayangi banua
bb,93
** Telah dinotasi menjadi lagu banjar
dimuat di Dendang Banua B.Post ‘93
Pagar Tigarun
Kuayun tungai wan ayunan kakamban langkung
basusun ka bawah malintang nang tiga lapis
Hakikat tarikat wan ma’rifat
Ikam nang babustan lakasi pajamakan mata
Manangis jangan manangis bauntungbatuahai
saharian kuitan mancariakan rajaki
Payung janur maampar syair maulid
baturai lawan shalawat Rasul
Tinduk mandangar papadah urang bahari
Kugantungi wan halilipan wan kambang sarai
wan katupat guntur kawan maantar karuh
Tabu salah wan kacang parang jua
panangkal hantu pulasit wan parang maya
Mata nang kalat lakasi guring
Yun ayun itaiku ayun
Ayun badundang dalam pukungan
Mun ganal intan basusun
Hidup baiman mati baiman
Jangan lawas madam abah di banua urang
cariakan lurungnya di jalan nang halal
Kita baiingat wayah sanja kuning
Tihang rumah kami pasak lawan du’a
Anak kita sudah guring
bbaru,2004
Edisi 4
Zikir Balarut
Rabana baalunalun diarus banyu
mambaca syair damaidanda
sabagaimana parahu baaarakan
Sungai nang malarutakan tasbih zikir
Mahambur harum kamanyan dari parapian
Malapai minyak likatbaburih
Balalu manapungtawari wan baraskuning
Lindungi wan salamatiakan tanahbanyu
Payung pucuk manyampaiakan pujipujian
lawan Rasulullah
Lilin hakikat hati anak kami baiman wan cardas pikiran
Diandakiakan caramin lakasi barabut
duitpacah di dalam shalawat
Kursumangat diayun ayunan kuning
Baikat pisit di tali haduk jangan sampai pagat silaturrahmi
batu pipisan di tangah watun :
Ai lakasi bajauhan sagala panyakit
Malam hari basuluh handayang
balarut baampah matahari hidup
Shalawat di batang pananjak
Gurdah di bilah pangayuh
maniupi bumbunan anakku bauntungbatuah
bbaru,2004
Pingkalung Sangkut
Mun bapandir pakara gawi sabumi
Cah babubuang liur basi banarai
Dipikirpikir kada jadi baras
Mbah sasain tinggi kamajuan zaman
Sasain jua tabuang adat pusaka urang bahari
Jar urang kada baparibasa baguna tahi larut
Wayahini urang bapipintaran mancari kadudukan
mancari duit nang kaya apakah caranya
Dalas bakalahi sakalambu dalas mamilanduk
manimpakul atawa manahi punai
Han kada sakira wayahini
Banyak bagung jadi raja
Kada ingat lagi lawan tanahbanyu
Sahibar maniring sahibar malihat
Binjai marimbun daun babuah labat
Siapa jua nang uyuh mananam
Adingku handak inya mangidam
bbaru,2004
Sarai Sarapun
Baik batuakal kugamati sakikihduakikih
Matahari nang mantapuk kabumbunan
maulah panjanak bahindang bahindala
Kaina kada sawat baulah jalan
manyampati ari
bursiah sanja bagasut bahantak
ka sangkar bumi
Baik kubarasihi darahku
wan ampatpuluhsatu macam wadai
Mbah saraba santuk
Mun baucap buruk muntung
Kada disambat mati abah disambat mati uma
Halinai sarai sarapun nang ditanam
di tanah pahalatan bauumuran
manjadi pakara manjadi pahualan
Nang kaya apa jua banua nang kada suah lagi dipalas
Sanja manyambur sapah
Batiti di balaran tapah
batampi ilat wan nasi astakona
sarai pangasai sakit manyamak
bbaru, 2004
Edisi 5
Mandulang Sanja
Batulak lacit kapahabisan burung babunyi
daundaun hari luruh lacit ka dalam ruh
Pitung lapis bumi pitug lapis langit
Di kukus wangi garuMu aku luruh
Hujan wan panas maadu nasib
Sanja kutarahtarah lawan shalawat
hagan maulah dulang hagan maulah pangukut
paluhku nang barubuian marigati jubahMu
Tanah kata bismillah
Ditabuk luang nang dalam luang solongan
Banyu mangalir matan banyumataMu
Mangalir mambasuh batubatu zikirku
Saban kulenggang asmaMu di dulang
Saban kiawanku nang panjang
Wan tasbih kada ampih kutirak
Wan tahmid kada ampih kulantak
Kususun takbir panyambung bantiai patah
Di atas sajadahMu nang basah
Aku si pandulang mancari kasugihan
di atas ridhoMu
bbaru, 2004
Tarabang Burung
Sudah sampai di mana aku
Tabantai di padang pasir uslah
Haus kada sakira barubuian paluh
Rasa kadap panjanak kubuka wan bashirah
Bumi wan langit kukikih wan bismillah
Gadiburan angin bauap panas
Dikatinggian gunung hauqalah bau harum
kambang al kautsar manampur
Kupingkuti pisit jazim dalam dadaku
Kuiringi kamana tarabang hinggap kupukupu
Rasa kasisipuan batis malangkah
di muhara lawang : Sampurnakah syahadat ikam
Ruh ikam sabujurnya burung nang tarabang
nang madam ka banua asmaNya
Makani wan aqa idul iman supaya sampurna
basujud ka arasyNya
Badan ikam kurungannya nang harus dibarasihi
wan munazzatun ‘an kulli naqshin wa maa khathara
bil baal supaya sampurna sajadahNya
Jangan baaasaan masuklah
Baradap wan shalawat
Nyalai kamarnya wan ma’rifatullah
Bukai jandilanya wan nuruttjalli
Sabujurannyalah : Laisa kamisylihi syai’un
Imbahitu batasbihlah
“ Mun aku balum bamusyahadah
jangan Engkau tutup pintu ka’bah “
bbaru,2004
** uslah : meditasi (pengasingan diri)
bashirah : melihat dengan mata hati
hauqalah : lahaulawala quwwata illa
billahi al aliyyial adzim
jazim : keyakinan yang pasti
munazzatun . : Allah itu suci dari sifat
kekurangan dan apa saja
yang terlintas dalam hati manusia
nuruttajali : cahaya batinniyah
Laisa ... : tidak ada sesuatu pun yang
serupa dengan Dia
musyahadah : kesaksian keagungan Allah
Sanja Luruh
Lampau sasak lawan cahaya salausalau
Pahumaan nang lawas taung
Inya tahampar di atas tuyukan gayang
Umai lawas mahadang
Lakasi paculakan tali kahidupan nang mangarut
Lakasi ambili
Ruh nang turun di atas bumi
Nang mangandung bau candana
Manampur liar di padang banta
Langit barakun tuntungakan salaksa bilalang
tarabang maambahi padang halalang
Ambili aku nang maulah cinta
nang aku saurang karindangan
uyuh kada sakira mananggung dalam raga
Umai ambiliakan samunyaan warna ruhku
ciuman kasih wan nista
Aku salau dalam cahayaku nang panat
Burungburung ampih maurak halar
Langit wan hutan mambungkus ruhku
masuk ka dalam mimpi abadi
bbaru,2004
Edisi 6
Bulik Balanting
Baturai wan hujan garimis. Aku tajipah
dalam rajut lunta rakun. Kukikih carucuk
nang batabul. Ilungilung maumbakgalahani
Sanja sasain bagalusut sasain mamarah janar di mataku
Kada usah lagiah batakun kamana burungburung
maurak halar. Kamana hutan bakau mancari
humbayang sampai ka muhara. Mun angin manampur
kadundangakan parimataku
Ulak banyu wadah mambuang paluh, langitai
Jangan dipadahakan aku kagubihan mun kada
mahirani salanjung mimpi nang marasuki
badanku. Janaki aku mun haratan manjanaki, bumiai
Kutinggalakan suratanku di tabingtabing
manyusur arus kapahumaan lawas taung
Kukuitakan ibubatisku ka tanah
kutawakakan ka matahari pajah :
Mun haus kasih minumku
Mun lapar sayang makanku
Kurasaakan dalam dada kadada lagi
bakalangan baampah sanja
Batang banyu darahku nang baarus ka hulu
Kuhidupi parapin :
Hidup nangini kada pang salagi mati
lawan mati salagi hidup
Alahai si burung mantuk:
Dundang badundang tanjak baalun
Patah sabilah kugantiakan
Garu kamanyan ‘gan pamapainya
Jauhnya jauh kada dirasa
Sinandung silagu badan
Di arus banyu dihantasi
Pananjakku kayu palawan
Karam janganlah karam di hati
Banjarbaru, 2004
Taparukui
Kumasuki mata nang manjanaki aku
Kada lapas wan nyarak pikiran
Di tangan sanasana mambuka kunci
Maninggalakan nang sudahsudah
Manyusun sirih basampuk urat
Susunakan pitung lambar nang diririh
Tapisah jangan tapisah hujunghujungnya
Tasampuk kahandak tasampuk dalam papadah
Janganha dibuang mun ada tangkainya
Paikat hati janganlah pagat
Mun luruh kambang kamuning
Luruh sakaki di tangan kada pang sampai
Putikakan kambang malati
Ruhi kahandak ruhui di dalam badan
Mun mahampar di paguringan
Kahada hilang nang kita cari
Tarangkai sudah
Samisal kada tarangkai di dalam mimpi
Papaiakan mautku mun sampai di sini
Banjarbaru, 2004
Di Pancung Lanting
Maulah cagat mata napang pikiran basamut
Tunduktingadah sahamahama kadada bintang
saricihricih kadada jua bulan
Papariannya kukumpulakan batisku kawajuakah
maulah palita daham pajah di hati
Mun tunggul saraba tunggul
wangkis saraba wangkis ngalihnya marasuk pandir
Marasuk mata nang kilirkiliran
Kujanaki pasang pindua
Kularutakan cupikan nang sasak tagah banua
Mun kahandak ayuam lakasi taparanak
nang lawas takandung dalam raga
lawas tabuhul kada taruhuiruhui jua
Napang imbah tatingau ilungilung
daham larut rakun makalaham mahalimpaur dada
mangunci muntung mangunci pangrasa
Han halinai ayuha bagamat bapuat
Baik baapikapik manunjul jukung
barangai mancari hagan pamacah liur
Banjarmasin, 2004
Edisi 7
Marasa Maka Tahu
Maajini kahandak hati ari kalayang ari
Duduk di tangah watun cagat mata cagat
Mun bamban katia bamban dirihricih
Burit makalaham lingsak balangsar kada sakira
Bahujung lingsak marasa maka tahu
Pumput jalan pahinakan maulak banyu
Baduduk salah badiri gin salah
Bulan pajah bintang gin pajah
Wan siapa tatakunan nang tunduktingadah
Marasa maka tahu maarit bisul nang marantan
balalawasan mahadang pacah
Nyamanai bapandir mun muntung kada bakuring
Nyur kahulu nyur kahilir nyamanai naik mutur
turun mutur duduk di kursi unggalunggal
Batang tindih batindih kada tahu siapa ampun bilungka
siapa nang linyaknya
Himung bahindangbahindala kada tahu sindum banua
Kurayaman samut mancari juruh napang tukil karing
laang gin saraba karing
Kada ah mun mandangar kulipakkulipak babun di hulu
ngiukngiuk piul di hilir
asa ganting paparutan napangai panurihan sunyi
gatah tiis kada bagatah paluh nang diparah
Napang marasa maka tahu
Batis kulipak tungkulan baambah di padang banta
marajah pahumaan lawas pang taung
Lawas marajah pagat janji basambung pagat pulang
Marajah di hati napang
Manunjul jukung, jukung tapahalang
Manajak kupiah, kupiah tapahalang
Marasa maka tahu
Kikicaktu wadai gayam mata picak dipatuk hayam
Ari kalayang ari
Cagat mata tunduktingadah
Balangsar mahalimpaur
Sakalinya tahadangi buah bungur
Banjarbaru, 2004
Nini Aluh
Mun taganang aruah nini barubuian banyu mata
Sidin caramin mata wan wadah baungah
Nini landang umur jar urang sidin babustan
Wayahini banyak anumanum sudah kilum
Mun nini gigi purna sampai katuha
Sabil mangacip pinang malipat sirih
Dangarakan jar sidin
Kami bagarumut di hadapan sidin batalimpuh
wan rapat sila
Handaklah nyaman mambuka lawang surga
Apikapik mamalihara muntung wan mamalihara rupa
Basuh batistangan wan adat pusaka
Nini maluhaiakan hinak mangucurakan kinangan
ka paludahan mambujurakan kikisik timbaku jawa
Kaina banua kita tayai kacilangan listrik
Ikamni barataan harus jua mancilangakan iman
Diriakan masigit di hati kita
wadah manyampurnaakan syahadat wan zikir
wan sumbahyang palita kita
Mun sakulah tinggi tarangakan kubur kuitan
Han aku tayai sahibar maingatakan
Di banua banyak urang batatamba wan nini
Mun kana pulasit parang maya atawa tamakan racun
wan sidin kaya mambuangi kalimpanan
Cah mun ular ha kada tadas mamatuk sidin
dipuntal sidin dalam tapih
Suah kami handak manumbuk banih
Maalih lasung di balakang rumah ka halaman
Basapuluh kami kada iguligul
Kada bujur bismillahikam tu jar nini
Diangkat sidin kaya maangkat bantal
Sampaiakan papaian kambang rampai
du’adu’a kami
Barasihakan batur nini wan syalawat
banyu mata kami
Ya Rabbi
Mahampar sajadah dalam syahadat
Syahadat tahampar di dalam hati
Basimpuh badan salalu ingat
Ingat tasimpuh dihunjuran nini
Banjarbaru, 2004
Harumi Tanah Banyu
Ingat wan ingatakan tanahbanyu
Kada ampihampih mamarah susu kahidupan
hagan mahidupi kita
Sapanjang masa kada suah basisigan
sampai karing sumur kasugihan nang dikandungnya
sampai manggahmukuh mananai langit
Kita hajaah lagi nang kada baiingat
mambulangkir hutan
margasatwa nang dilindungi ditangkapi
halalang disalukuti tanah didulangi
batubara dikukuti bakasnya kada dihirani
Sungai karuh kuruskaring maarit raba
batuyuktuyuk pampan uraturat nadi kahidupan
Karasmin tu batatarusan banua baratik
wan rigat daki bahamburan
Han jangan manyalahakan siapasiapa kaina
Mun tanahpahumaan kada badarah lagi
Baah manyipaki banua bala dimanamana
Tuhan jadi murka
Lakasi lastariakan wan anakanak nagri
nang sugih ilmu pangatahuan
Hari ini
Kami batalimpuh rapatsila
sujud dihunjuran kuitan caramin mata
nang balimbuyan paluh mangganalakan kami
Kami cium tangan paguruan nang kada suah
manuntut tandajasa nang ikhlas mamintarakan kami
manjadi anakbabangsa mambangun banua
Ya Rabbi bukaakan lawang surga hagan
urangurang nang kami sayangi
Hari ini
Kita harumi tanahbanyu wan tabal iman
Wan ilmu pangatahuan kita harumi
wan adatpusaka papadah urang bahari
Harumiakan wan budibahasa ngaran tapuji
Harumiakan wan masjid langgar wadah mangaji
Bauntung batuah harumlah nagri harumlah bangsa
Banjarbaru, 2005